اقتاۋلىق كاليا ونبولسينوۆا 11 جاسىندا ءۇش اۋىر وتانى باستان وتكەرگەن. ءقازىر جۇرەگى اپپاراتتىڭ كومەگىمەن سوعىپ تۇر. جۇرەك قاقپاقشالارىن ەكى مارتە اۋىستىرىپ، ءولىم اۋزىنان امان قالعان 21 جاستاعى بويجەتكەن جۇرەگىنە بىرنەشە رەت اپپارات ورناتىلعانىن، وتادان كەيىنگى تىلسىم قۇبىلىستار مەن جاقىندارىنىڭ وزىنەن تەرىس اينالعانى تۋرالى ايتىپ بەردى. كاليا Stan.kz-كە بەرگەن سۇحباتىندا ءبىر ايعا سوزىلعان كلينيكالىق ءولىم تۋرالى ءسوز ەتتى، دەپ حابارلايدى bairaqmedia.kz.
كالياعا دارىگەرلەر تۋا بىتكەن جۇرەك اقاۋى دياگنوزىن قويعان. ايتۋىنشا، بۇل سىرقاتقا اناسىنا جۇكتىلىك كەزىندە كۇتىم بولماعانى سەبەپ بولعان.
“انام ماعان جۇكتى كەزىندە كوپ سترەسس العان، ۇزاق ۋاقىت اشىعىپ قالعان، تاماق ىشپەگەن. اكەممەن اراداعى كيكىلجىڭدەر بولعان. سونىڭ سالدارىنان مەن جۇرەك اۋرۋىمەن دۇنيەگە كەلدىم. مەنىڭ اۋىرىپ، ءوزىمدى جايسىز سەزىنىپ جۇرەتىنىمدى انام بايقاعان. ءبىراق قاراجاتتىڭ بولماۋىنان، اۋىر دياگنوزعا دايىن بولماعاندىقتان دارىگەرلەرگە كورسەتۋگە قورقىپ جۇرگەن. ول كەزدە 11 جاستامىن. مەكتەپتە ساباق ايتايىن دەپ، ورنىمنان تۇرعالى جاتقاندا باسىم اينالىپ، قۇلاپ قالدىم. ونىڭ الدىندا مۇرنىمنان توقتاماي قان اققان ەدى. مەن ونى جۇرەك اۋرۋىمەن بايلانىستىرمادىم. سول ساتتە قۇلاپ، ارتىنشا كلينيكالىق ءولىم تىركەلدى”، – دەيدى كاليا.
“سوڭى جوق اپپاق دالىزبەن ءجۇرىپ ءوتتىم”
ول كلينيكالىق ءولىمنىڭ ءبىر ايعا سوزىلعانىن ايتتى. وسى ۋاقىتتا ول بەلگىسىز الەمدە، تەك اق ءدالىزدى بويلاپ جۇرۋمەن بولعان.
“كلينيكالىق ءولىم كەزىندە ادامنىڭ اقىلىنا سىيمايتىن دۇنيەلەر كوردىم. ءتۇس سەكىلدى بولدى. پالاتادا جاتقانىمدى بىلەمىن، ءبارىن ەستىپ جاتىرمىن ءبىراق دەنەمدى قوزعالتا المايمىن. كوزىمدى اشىپ، سويلەي المايمىن. كلينيكالىق ءولىم كەزىندە ۇلكەن شار ءتارىزدى دۇنيەنى كوردىم. ىشىندە جۇلدىزعا ۇقساس ءتۇرلى-تۇستى جارىقتار بولدى. سونداي-اق ونىڭ ورتاسىندا اپپاق ءدالىزدى كوردىم. سول دالىزبەن ءجۇرىپ بارا جاتقانىم ەسىمدە. ءبىراق ءدالىزدىڭ سوڭى جوق. سول ساتتەگى باستان كەشكەن سەزىمىمدى سوزبەن ايتىپ جەتكىزە المايمىن، ءوزىمدى-وزىم تۇسىنبەدىم، قايدا جۇرگەنىمنەن دە بەيحابار بولدىم، جىلادىم. شەتى مەن شەگى جوق شەڭبەردەن شىققىم كەلەدى، ءبىراق شىعا المايمىن. ءدالىزدى بويلاپ جۇرگەننەن باسقا امالىم بولمادى. وسىلايشا اراعا ءبىر اي ۋاقىت سالىپ، اللانىڭ قالاۋىمەن وزىمە كەلىپ، كوزىمدى اشتىم”، – دەدى كەيىپكەرىمىز.
جۇرەگىن اۋىستىرعان قازاقستاندىق كلينيكالىق ءولىم مەن تىلسىم قۇبىلىس تۋرالى ايتتىفوتو: كاليانىڭ جەكە ارحيۆىنەن
“ءۇش وتاعا 160 000 دوللار قاراجات كەتتى”
2015 جىلى وتا مەن ەم-شاراعا كەتكەن جالپى سوما – 160 مىڭ دوللار. سول كەزدەگى دوللار باعامىن تەڭگەگە شاققاندا شامامەن 50 ميلليون تەڭگەدەن استام قارجى. دياگنوز – تۋا ءبىتتى جۇرەك كەمىستىگى، جۇرەكتىڭ سول جانە وڭ جۇرەكشەلەرىن ءبولىپ تۇرعان ارالىق قالقالارداعى ساڭىلاۋ. كالياعا ءبىرىنشى وتا تەگىن جاسالعان. ءبىر اي ەس-تۇسسىز جاتىپ ويانعان كاليانى دارىگەرلەر بىردەن وتاعا دايىندايدى. ءۇش كۇننەن كەيىن العاشقى وپەراسيا جاسالعان.
“جۇرەگىمدەگى ەكى قاقپاقشا دا جۇمىس ىستەمەي قالدى. سونداي-اق جۇرەكتە ۇلكەن ءۇش تەسىك بار ەكەن. ءۇش تەسىكتىڭ بىرەۋى 4، ەكىنشىسى 6 سانتيمەتر. ۋايىم، كۇيزەلىسكە تۇسكەن سايىن جۇرەگىم وسكەن. ءسويتىپ قابىرعاعا سيماي قالعان. سول سەبەپتى قابىرعام دا ىشكە قاراي ءسال قيسايىپ تۇراتىن. ءبىرىنشى وتادا ءۇش تەسىكتى تىگىپ، قاقپاقشانى اۋىستىردى. ءبىراق ونى مەنىڭ اعزام قابىلداماي، كوماعا ءتۇسىپ قالدىم. ءبىر كۇننەن كەيىن ەكىنشى وپەراسيا جاسايتىن بولدى. ترانسپلانتاسيانىڭ ەكى ءتۇرى بار، ءبىرى – ءتىرى اعزانى اۋىستىرۋ، ەكىنشىسى – ارنايى قولدان جاسالعان اپپاراتتى سالۋ. ماعان ەكىنشى جولمەن وتا جاسالدى. جۇرەك قاقپاقشالارىن قايتا اۋىستىردى. وعان دا اقشا كەتتى. تەسىكتەر دە قايتا اشىلىپ كەتكەن. جۇرەگىمە سەرىپپەسى بار مەحانيكالىق اپپارات ورناتتى. ول جۇرەكتەگى قان اينالىمىنا جاۋاپ بەرەتىن بولدى. سوندا جۇرەگىم مۇلدە توقتاپ قالدى. دارىگەرلەر اتا-اناما “جانازاعا دايىندالا بەرىڭدەر، تەك ءبىر اپتاداي ءومىرى قالدى” دەگەن. ءتىپتى، ءدارى بەرىپ ۇيىقتاتىپ تاستاۋدى دا ۇسىنعان. اتا-انام وعان قارسى بولعان. ءبىراق تۋىستارىمىزعا جاعدايىمدى ەسكەرتىپ، جانازاعا دايىندالعان. اراعا 3-4 كۇن سالىپ تاعى وتا جاسادى. تاعى دا قاقپاقشالاردى اۋىستىردى. تەك سودان كەيىن عانا اپپارات اعزاعا ورنىقتى. وتاعا 1 800 000 تەڭگە كەتتى. سەرىپپە، جۇرەك قاقپاقشالارىن اۋىستىرۋ، دارىگەرلەردىڭ ەڭبەگى، ەم-شارا، دارى-دارمەكتى ەسەپتەگەندە 160 000 دوللار قاراجات كەتتى”، – دەيدى كاليا.
ايتۋىنشا، وتانى رەسەيدەن جانە استانادان كەلگەن دارىگەرلەر جاساعان. وپەراسيانىڭ ءوزى استانادا ءوتۋ كەرەك بولعان. الايدا كاليانىڭ جولدى كوتەرە الماي، ءولىپ كەتۋى مۇمكىن بولعانىنا بايلانىستى دارىگەرلەر اقتاۋعا ارنايى كەلگەن.
“دارىگەر قولىن كەۋدەمە سۇعىپ، قابىرعالارىمدى كەسىپ جاتقانىن سەزدىم”
كەيىپكەرىمىز وتا كەزىندە ويانىپ كەتكەن ءساتىن قورقىنىشپەن ەسكە الادى. اتا-اناسى وتاعا كوندىرگەنىمەن ءدال وپەراسيانىڭ الدىندا كەيىپكەرىمىز بارىنەن باس تارتپاق بولعان.
“وتا جاسايتىن ۇستەلگە جاتقىزىپ جاتقان كەزدە دارىگەردىڭ قۇرال-جابدىعىن كورىپ زارەم ۇشتى. ۇلكەندىگى سونشا، مال سويۋعا ارنالعان پىشاق پەن ارا سەكىلدى. قاتتى شوشىپ، وتا جاساتپايتىنىمدى ايتتىم. سول ساتتە ءدارى سالىپ ۇيىقتاتىپ تاستادى. ءبىراق اۋىرسىنۋدان ويانىپ كەتتىم. دارىگەر قولىن كەۋدەمە سۇعىپ، قابىرعالارىمدى كەسىپ جاتقانىن سەزىپ جاتتىم. جۇرەككە وتا جاساۋ ءۇشىن قابىرعالارىمدى كەسكەن. سۇيەكتەردى وتا بىتكەن سوڭ قايتا سىم تەمىرمەن بىرىكتىرگەن ەكەن. دارىگەرلەرگە ويانىپ كەتكەنىمدى ايتىپ، بەلگى بەرە الماي ابدەن قينالدىم. كەيىن ولار مەنىڭ قينالىپ جاتقانىمدى بايقاپ قايتا ۇيىقتاتىپ تاستادى. ءبىراق وتادان كەيىن بۇكىل دەنەم اۋىرىپ، قاتتى قينالدىم”، – دەيدى كاليا.
اۋىر وتادان كەيىن كەيىپكەرىمىزگە قاتتى كۇيزەلۋگە، سترەسكە تۇسۋگە، قوبالجىپ، قاتتى قۋانۋعا بولمايدى. ايتىنشا، بۇل وتە ءقاۋىپتى.
“كۇردەلى وپەراسيا جاسالعان ءار ناۋقاستىڭ ومىرىندە ءاردايىم ءقاۋىپ بولادى. وعان سترەسكە تۇسۋگە، ۋايىمداۋعا، سپورتپەن اينالىسۋعا، زيان زاتتاردى ءتۇتىنۋعا بولمايدى. جۇرەككە، اعزاعا اۋىر جۇكتەمە تۇسسە جۇرەك كەز كەلگەن ساتتە توقتاپ قالادى. بارىنشا ايقاي-شۋ، جانجالعا ءمان بەرمەيمىن. ءبىراق ىشىمدە بارلىعى جينالىپ قالعاندا قاجىپ كەتەمىن. ونداي كەزدە قىدىرىپ، كوڭىلىمدى كوتەرىپ، سەرگىپ قايتامىن، دۇكەن ارالايمىن”، – دەيدى بويجەتكەن.
“وتادان كەيىن 17 جاسىما دەيىن جىن كوردىم”
سونداي-اق كاليا ءۇش رەت پىشاققا تۇسكەن سوڭ كوزىنە تىلسىم جاراتىلىستار كورىنە باستاعانىن ايتادى. العاشىندا مۇنى اۋىر وتادان كەيىن بولاتىن قالىپتى قۇبىلىس دەپ ويلاعان. ءبىراق ونى باسقا الەمنىڭ جاراتىلىستارى، ياعني جىندار مازالاعان بولىپ شىقتى.
“بارلىق وپەراسيا اياقتالدى. ۇيگە كەلگەننەن كەيىن الاڭسىز ۇيىقتاۋدان قالدىم. ۇيىقتاپ جاتقاندا شاشىمدى بىرەۋ ءورىپ جاتقانداي بولدى. انام نەمەسە اپكەم شىعار دەپ ويلادىم. ءبىراق كوزىمدى اشقاندا ەشكىم بولمادى. تاڭدا تۇرىپ ايناعا قاراسام، شاشىم ورىلمەگەن، بايلاپ، ۇيىستىرىپ تاستاعان. كەيىن شاشىمدى قيۋعا تۋرا كەلدى. تاعى ءبىر جاعداي بولدى، تۇنگى ساعات 3-4 شاماسىندا الدەكىم جانىما كەلىپ اڭگىمە ايتاتىن. “كاليا، سەن جاسسىڭ عوي. مەن ساعان بىرنارسە كورسەتەمىن، سىرتقا شىق” دەيتىن. ۇيدەگىلەردى كومەككە شاقىرسام عايىپ بولىپ كەتەتىن. ءسويتىپ ءبىر كۇنى تاعى دالاعا شىعۋعا يتەرمەلەدى. ءۇيدىڭ اۋلاسىنا شىقسام، بىرەۋ جەر قازىپ جاتىر ەكەن. جاڭاعى جاراتىلىس ماعان “ارقاسىنان ءتۇرت” دەيدى. ءتۇرتتىم دە “ءبىزدىڭ اۋلادا نە ىستەپ ءجۇرسىز” دەپ سۇرادىم. سوندا ول مەنى جەرگە جىعىپ، تۇنشىقتىرا باستادى. ساباقتا وتىرعاندا كورىنەدى، ۇيىقتاپ جاتقاندا تۇنشىقتىراتىن. ەر مەن ايەل ادامنىڭ كەيپىندە كورىنەتىن. ولاردى داۋىسىنان اجىراتاتىنمىن. بويى شامامەن 2 مەترگە جۋىق، دەنەسى دە ۇلكەن ەدى. الىپ بولعان سوڭ قاتتى قورقاتىنمىن”، – دەپ ەسكە الدى كاليا.
بۇل جاعداي 17 جاسىنا دەيىن قايتالانعان. كەيىن يمام، ۇستازدارعا بارىپ وقىتىلىپ، “ءال-باقارا” سۇرەسىن جاتتاپ، ۇيقىعا جاتار كەزدە سۇرەنى وقىپ، دارەت الىپ جاتاتىن بولعان سوڭ ساپ تىيىلعان.
جۇرەگىن اۋىستىرعان قازاقستاندىق كلينيكالىق ءولىم مەن تىلسىم قۇبىلىس تۋرالى ايتتى
“اتا-انام قارىزعا كىرىپ، 13 جاسىمدا ۇيدەن قۋىپ جىبەردى”
اۋىر دەرت كاليانى قاجىتىپ قانا قويماي، اتا-اناسىمەن ارا قاتىناسىنا دا كەرى اسەر ەتكەن. قىزىنىڭ ەمىنە دەپ قارىزدانعان اتا-انا كاليانى ۇيدەن قۋىپ جىبەرگەن.
“وتاعا دەيىن اتا-اناممەن ارا قاتىناسىم وتە جاقسى بولدى. ءبارى اياقتالىپ، ۇيگە ورالىپ، 13 جاسقا تولعاندا اكە-شەشەم مەنى ۇيدەن قۋىپ جىبەردى. وسى سىرقاتتىڭ كەسىرىنەن اكە-شەشەم سول كەزدە اجىراسىپ كەتتى. ايتۋلارىنشا، مەنىڭ وپەراسيام ءۇشىن ولار ءۇيدى، ساتىپ، قارىزعا كىرگەن. سول كەزدە پاتەردە تۇرىپ جاتتى. “وسى قاراجاتتى قايتار، جۇمىس ىستە” دەپ جىبەردى. ءسويتىپ داياشى بولىپ جۇمىسقا كىردىم. كۇنىنە 3 مىڭ تەڭگە تاباتىنمىن، ونى اكەمە اكەلىپ بەرەمىن. 17 جاسىمدا ستۋدەنت بولىپ شاكىرتاقى الىپ ءجۇردىم. بىردە شاكىرتاقىمنان ايىرىلىپ قالعانىم ءۇشىن تاعى ۇيدەن قۋىپ جىبەردى. ستيپەنديامدى اكە-شەشەم الاتىن. مەن ول اقشانى قولىما ۇستاعان ەمەسپىن. ءسويتىپ جۇرگەندە 20 جاسقا تولار شاعىمدا ءينسۋلتتىڭ العاشقى بەلگىلەرىمەن اقتاۋ قالالىق ورتالىق اۋرۋحاناعا ءتۇستىم. دەنەمنىڭ سول جاق بولىگى ىستەمەي، سويلەي الماي قالدىم. ەم جاساپ، ءدارى سالايىن دەسە جۇرەككە بولمايدى. ءسويتىپ ەمدەلۋىم قيىن بولىپ كەتتى”، – دەيدى كەيىپكەرىمىز.
ءقازىر ونىڭ اكەسىمەن ارا قاتىناسى جاقسارعان. ال اناسىمەن مۇلدە ارالاسپايدى. بويجەتكەن وسى قيىندىقتاردى باسىنان وتكەرگەن سوڭ سىناقتارعا سىنۋعا قۇقىم جوق دەيدى. ادەمى ءومىر سۇرۋگە بارىن سالىپ، كەلەڭسىزدىكتەرگە ءمان بەرمەۋگە تىرىسىپ ءجۇر. جاستايىنان دەنساۋلىقتىڭ ءقادىرىن تۇسىنگەن كەيىپكەرىمىز ادامدار ۇيقىدان اۋىرماي تۇرۋدىڭ ءوزى باقىت ەكەنىن تۇسىنسە دەيدى.
“ۇيقىدان اۋىرماي تۇرۋدىڭ ءوزى باقىت”
“وسى جاعدايدىڭ بارىنەن كەيىن جانىمدا دەمەۋ بولاتىن ادامدار ازايدى. ءتىپتى، اتا-انامنان دا قولداۋ الا المادىم. ءبىراق وسىنشا اۋىر سىناقتاردان كەيىن مەن وڭاي بەرىلە سالماۋ كەرەگىن، سىنىپ قالماۋ كەرەك ەكەنىن ءتۇسىندىم. بۇل – قۇدايدىڭ ماعان بەرگەن مۇمكىندىگى. وسى قيىندىقتى باستان وتكەرگەن سوڭ ارتقا قايتار جول جوق. ادامنىڭ ءومىرى – ەڭ قۇندى. اۋىرساڭ ءتىپتى جاقىندارىڭا دا كەرەك بولماي قالادى ەكەنسىڭ. ءار ادام ءومىرىن باعالاسا دەيمىن. ويتكەنى اللا كوپ ادامعا ون ەكى مۇشەسىن ساۋ ەتىپ بەرەدى. سوعان شۇكىرشىلىك ەتۋدى ۇمىتپاسا ەكەن دەيمىن. ءقازىر اۋىر جۇمىس ىستەۋگە بولمايدى. سول سەبەپتى فوتومودەل بولىپ جۇمىس ىستەيمىن.. تۇسىرىلىمدەردە جۇرەمىن. جاقىندا فيلمگە تۇسۋگە شاقىرتۋ الدىم. بۇيىرسا، الداعى ۋاقىتتا استانادا ءتۇسىرىلىمى باستالادى”، – دەپ جوسپارىن بولىسكەن كاليا الداعى ۋاقىتتا دا مويىماۋعا ءسوز بەردى.
كاليا الەۋمەتتىك جەلىدە جازبا جاريالاعان ەكەن. وندا “قالىڭمالىم ءبىر جۇرەكتىڭ قۇنى” دەيدى. سۇحبات بارىسىندا مۇنىڭ ءازىل رەتىندە جاريالاعانىن ايتتى. دەسە دە، جەلى قولدانۋشىلارى قولداۋ ءبىلدىرىپ، اق تىلەكتەرىن جاۋدىردى.
