Eki nemese odan da kóp turaqty jumys orny bar qazaqstandyqtar tergeýge alynady. Muny májilis alańynda Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý vıse-mınıstri Oljas Anafın málimdedi, dep habarlaıdy bairaqmedia.kz.
“Eńbek kodeksine sáıkes, bir jumys ornynda ǵana tolyq jumys kúnimen jumys isteýge ruqsat etiledi. Biz mundaı jaǵdaılardyń aldyn alý úshin búdjettik salada tıisti sharalar qabyldap jatyrmyz”, – dedi vıse-mınıstr.
Jumyspen qamtý derekteri biryńǵaı eńbek kitapshalary júıesi arqyly taldanatynyn túsindirdi. Bir adam birneshe uıymda tolyq kúntizbe retinde tirkelgen jaǵdaılar qazirdiń ózinde anyqtalǵan.
“Ázirshe biz tek memlekettik organdardy baqylap jatyrmyz. Bizdiń málimet boıynsha, eki nemese odan da kóp mekemede resmı túrde turaqty jumys isteıtin qyzmetkerler bar. Bul jaǵdaılar eńbek ınspeksıasyna habarlanady”, – dedi Anafın.
Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi qazaqstandyqtardyń eki nemese odan da kóp jerde eńbek etýine qatysty túsinikteme berdi.
Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi QR Eńbek kodeksine sáıkes, qazaqstandyqtar bir ýaqytta birneshe jumys ornynda jáne ártúrli jumys berýshilerde eńbek ete alady, alaıda bul rette kelesi shekteýler saqtalýy tıis: negizgi jumysta – 8 saǵattan, al qosymsha (qosalqy) jumysta – 4 saǵattan aspaýy kerek, ıaǵnı barlyǵy bir táýlikte 12 saǵattan aspaýy tıis.
QR Eńbek kodeksiniń (budan ári – Kodeks) 1-babynyń 1-tarmaǵynyń 56)-tarmaqshasyna sáıkes, qosymsha jumys – bul jumyskerdiń negizgi jumysynan tys ýaqytta eńbek sharty negizinde basqa turaqty ári aqyly jumysty oryndaýy bolyp tabylady.
Kodekstiń 32-babynyń 4-tarmaǵyna sáıkes, basqa jumys berýshimen qosymsha jumysqa eńbek shartyn jasasý úshin jumysker negizgi jumys orny boıynsha eńbek jaǵdaılary men sıpattamasyn rastaıtyn anyqtama (jumys orny, laýazymy, eńbek jaǵdaılary) usynýy qajet.
Kodekstiń 68-babynyń 3-tarmaǵyna sáıkes, negizgi jumys ornyndaǵy jáne qosymsha jumystaǵy kúndelikti jumys ýaqytynyń jıyntyq uzaqtyǵy osy Kodekstiń 71-babynyń 4-tarmaǵynda belgilengen kúndelikti jumys ýaqytynyń uzaqtyǵynan 4 saǵattan artyq bolmaýy tıis.
Kodekstiń 92-babynyń 5-tarmaǵyna sáıkes, qosymsha jumys boıynsha eńbek sharty negizinde jumys isteıtin qyzmetkerlerge jyl saıynǵy aqy tólenetin eńbek demalysy negizgi jumys orny boıynsha demalyspen bir mezgilde beriledi.
Eger qosymsha jumys boıynsha eńbek sharty sheńberindegi jyl saıynǵy aqy tólenetin demalystyń uzaqtyǵy negizgi jumys orny boıynsha demalys uzaqtyǵynan az bolsa, onda jumyskerdiń ótinishi boıynsha jumys berýshi demalystardyń uzaqtyǵyndaǵy aıyrmashylyq kúnderine jalaqy saqtalmaıtyn demalys beredi.
Osylaısha, jumysker bir ýaqytta birneshe jumys ornynda jáne ártúrli jumys berýshilerde eńbek ete alady, biraq kelesi shekteý saqtalýy tıis: negizgi jumysta – 8 saǵattan, al qosymsha jumysta – 4 saǵattan aspaýy kerek, ıaǵnı barlyǵy bir táýlikte 12 saǵattan aspaýy tıis.
Aıta ketý qajet, Kodekstiń 26-babynyń 2-tarmaǵynyń 5)-tarmaqshasyna sáıkes, on segiz jasqa tolmaǵan adamdardy, sondaı-aq aýyr jumystarda, zıandy jáne (nemese) qaýipti eńbek jaǵdaılarynda eńbek etetin jumyskerlerdi (medısınalyq qyzmetkerlerdi qospaǵanda) qosymsha jumysqa qabyldaýǵa jol berilmeıdi.
Sonymen qatar, «Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik qyzmet týraly» zańyna sáıkes, qosymsha jumys isteýge memlekettik qyzmetshilerge tyıym salynady, óıtkeni olar pedagogıkalyq, ǵylymı jáne shyǵarmashylyq qyzmetten basqa, ózge aqyly qyzmetpen aınalysýǵa quqyly emes.
Osylaısha, joǵaryda atalǵan shekteýlerge jatpaıtyn kez kelgen kámeletke tolǵan azamat qosymsha jumys isteı alady.
Eske sala keteıik, keshe QR Parlamenti Májilisiniń kýlýarynda jýrnalıserdiń suraqtaryna jaýap bere otyryp, QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý vıse-mınıstri Oljas Anafın qazirgi ýaqytta Eńbek sharttaryn esepke alýdyń biryńǵaı júıesine (budan ári – ESHEBJ) jumys berýshilermen jasalǵan eńbek sharttary týraly málimetterdi engizý boıynsha memlekettik eńbek ınspeksıasy komıteti monıtorıń júrgizip jatqanyn habarlady. Monıtorıńtiń basty maqsaty – azamattardyń eńbek qatynastaryn formalızasıalaý jáne olardyń eńbek quqyqtaryn qamtamasyz etý.
Buǵan deıin habarlanǵandaı, ESHEBJ eńbek qatynastarynyń ashyqtyǵyn qamtamasyz etedi, sondaı-aq tek qaǵaz túrindegi eńbek sharttarynan ǵana emes, olardy resimdeýge qajetti ózge de qujattardan bas tartýǵa múmkindik beredi.
Jumyskerler úshin elektrondyq eńbek sharttary júıesin paıdalaný jumysqa ornalasý úderisiniń barlyq kezeńderin jeńildetýge múmkindik beredi, onyń ishinde qujattar jınaý qajettiligi joıylady.
Jumys berýshi úshin kadrlyq is júrgizýdi, sonyń ishinde qyzmetkerlerdi qabyldaý men aýystyrýdy ońtaılandyrý júzege asyrylady. Úmitkerdiń elektrondyq jeke isine qoljetimdilik arqyly onyń jeke kýáligi, bilimi týraly dıplomy, eńbek qyzmeti, eńbek ótili men biliktiligi týraly shynaıy málimetterdi alýǵa bolady.
