Jýrnalıs, bloger Álıa Áshim uly aqyn Abaı Qunanbaıuly týraly aıtqan sózi úshin halyqtan keshirim surady, dep habarlaıdy bairaqmedia.kz.
Buǵan deıin tarıhı oryndardy aralaǵan bir saparynda ol Abaı men onyń jary Dildániń turǵan úıin kórsete júrip, vıdeo barysynda, "Abaı men Dildá netken bólme", dep ázildegen edi. Bul sát áleýmettik jelide tarap, birqatar qoldanýshylardyń narazylyǵyn týdyrdy.
"Sizder — ákem, aǵa-ápkelerimmen qatar qaýym úshin "Abaıdy qorlaǵan qyz" degen "ataqpen" qalamyn dep esh oılamappyn. Feısbýkte sırek otyramyn, biraq kesheli-beri ózim syılaıtyn, boı túzeıtin keı azamattardyń jazbasyn oqyp júregim aýyryp otyrǵany... Osynda taraǵan Qarqaralydaǵy vıdeonyń ábes bolǵanyn moıyndaımyn. Ony aýyldaǵy ákem de renjip, eskertti. Sondyqtan tabalaý emes, janashyrlyqpen, oryndy syn aıtqan aǵa-ápkelerimnen keshirim suraımyn", - dep jazdy ol jelidegi paraqshasynda.
Jýrnalıs "Abaıdy qorlaý maqsatynda”, “qaralym úshin”, “toptar qarjylandyrady” degen keı pikirlermen kelise almaıtynyn atap ótti.
"Shyn máninde, biz — qazaqtyń mádenıetin, tarıhyn barynsha nasıhattaýǵa tyrysyp júrgen komandamyz (ózim solaı dep úmittenemin, áriptester aıtsyn). AQSH-qa oqýǵa ketpes buryn qazaqsha kontent, tarıhı derekti fılmder úshin biraz bıznes ókilderiniń esigin qaǵyp, seriktestik usynatyn edik. Qanshama prezentasıa, pıchıń óttik. Qoldaǵandar birli-jarym boldy", - dep tolyqtyrdy ol.
Álıa Áshim elge oralǵan soń, úkimetten, eshbir toptan aqsha almaı, taza qazaq kontentin kommersıalızasıalaýǵa baryn salǵanyn aıtty.
"Qazirgi tańda Freedom Holding Corp., Bi Group, Aviasales, Sandyq Group, Halyq Bank ispetti irili-usaq biraz kompanıalardyń jarnamalyq materıaldaryn jasap, odan túsken qarjyny tutas aǵartýshylyq jobalarǵa salyp júrmiz. (aǵartýshylyq jobalarǵa esh uıymnyń yqpaly joq)", - dep túsindirdi ol.
Osy kúnge deıin (taza óz qarjymyzǵa) “Qonaev dáýiri”, “Biz nege oryssha sóıleımiz?”, “Jeltoqsan” derekti fılmderin túsirgen. Keıin dál osy taqyryptardy áleýmettik jelide barynsha jastar qyzyǵatyndaı formada berip kelgen.
"Keı toptar qarjylandyrady dep bólisken vıdeodaǵy "quıryq-baýyr" týraly aqparat “Salt-dástúr sóıleıdi” kitabynan alynǵan. Vıdeonyń astynda silteme de bolǵan edi. Eshkimniń lobbıinsiz, sol aqparat negizinde jasaldy. Al Talǵat Rysqulbekovpen foto — bizdiń bolashaq jobamyzǵa qatysty suqbat barysynda túsirildi.
"Jeltoqsan" derekti fılminen keıin sol kezde sottalǵan barlyq aǵa-ápkeden suqbat jazyp qalýdy maqsat tuttyq. Óz qarjymyzǵa, Qazaqstannyń barlyq aýmaǵyn aralap, osy kúnge deıin "Jeltoqsan oqıǵasy" kezinde sottalǵan 103 adamnyń 40-nan suqbat jazdyq. Áli de osyndaı shamada suqbat jazylady. Bul — tarıhı jadty saqtaý, aǵa-ápkelerdiń kózi ótip ketpeı turǵanda atqarýymyz qajet mısıa dep iske kiriskenbiz", - deıdi Áshim.
Ol Abaıdy mazaq etý, qazaqtyń mádenıet, tarıhyn qorlaý nıeti bolmaǵanyn atap ótti.
"Kerisinshe, tarıhı jadty qalpyna keltirý, sananyń dekolonızasıasy, ótkenge jańa refleksıa jasaýǵa nıettenip, jastarǵa jobalar jasap kelemiz. Áli jasaımyz da. YouTube-te barlyq jobalarymyzben tanysa alasyzdar. Nıetimdi jetkize aldym dep senemin. Qoldaýlaryńyz, oryndy syndaryńyz úshin raqmet!", - dep túıindedi bloger.
